حجت الاسلام مظفر سالاري/نويسنده و روزنامه نگار كودكان

واقعيتي مثل جنگ همواره مثل زلزله، سيل، سلطه بيگانه، تبعيض، بيماري واگيردار و خطرناك، فقر و قحطي و يگر حوادث تلخ و غير مترقبه اجتماعي زندگي انسان را در طول تاريخ تحت تأثيرات شديدي قرار داده است. از جنگ هاي قديم گزارش هاي دقيق زيادي نداريم، جنگ هاي سده اخير به مدد تصوير برداري و فراواني رسانه هاي مكتوب و حضور بيگانگان وسيع تر و كامل تر گزارش شده است. جنگ داراي دو چهره دفاع و حمله است. يكي حمله مي كند و ديگري دفاع. وقتي دشمن وارد خاك كشوري مي شود، مردم در حد توان و بضاعت و در ارتباط با فرهنگ و نوع رابطه شان با حكومت و دولت در كنار سربازان به دفاع بر مي خيزند. تصرف شهرها و روستاها، بمباران، خرابي، آواراگي، مهاجرت، بيكاري، قحطي، بيماري، بدرفتاري، عدم امنيت، بزهكاري، بازگشت به زندگي بدوي، وضعيت اضطراري پس لرزه هاي جنگ كه تا سال ها عوارض خود را به رخ مي كشد بخشي از موج تخريب و تغييراتي است كه جنگ با خودش به همراه مي آورد. حضور مردان در كنار خانواده كمرنگ و بار فشار و وحشت روي دوش زنان و بچه ها آوار مي شود. تغييرات و تحولاتي كه جنگ با خودش مي آورد، گاه ناگهان خانواده و يا شهر و روستايي را وارد نقطه عطف هايي شديد و عميق مي كند. تغيير و تحول شديد و ناگهاني معمولا انسان را از نظر روحي و رواني در هم مي ريزد و نقطه ثقل و تعادل و حفظ خود اتكايي و اعتماد به نفس او را از بين مي برد. در اين ميان كودكان و نوجوانان بيش از ديگران صدمه مي بينند به هم مي ريزند و ديرتر بهبود مي يابند، بخشي از پژوهش ها و يا آفرينش هاي ادبي و هنري مربوط به آثار و عوارض جنگ به حوزه كودك و نوجوان ربط پيدا مي كند كه مخاطب ان بزرگترها هستند. هنرمنداني هم هستند كه با خلق آثاري درباره جنگ براي كودكان و نوجوان سعي مي كنند به كودكان و نوجوانان جنگ زده بينش و تحليل درستي از جنگ ارائه دهند تا آنها بتوانند براي پشت سر گذاشتن دوره سخت جنگ و رسيدن به صلح و امنيت دوباره اميد خود را از دست ندهند. اين آثار مثبت انديشي، همكاري، مقاومت، بهداشت، استفاده حداكثري از حداقل امكانات، به فعليت رساندن توانايي هاي دروني، احترام به قانون، تقديس مدافعان ميهن و همراهي با شرايط ويژه در وضعيت جنگي به مخاطبان خود مي آموزند.
زبده ترين آثار هنري درباره جنگ كه براي كودكان و نوجوانان پديد مي آيد و از لطافت و خميره هنري بهتري برخوردارند. اين شانس را مي يابند كه به ماندگاري برسند و در دسترس كودكان و نوجوانان در سراسر جهان قرار گيرد. بچه هايي از اين آثار برخوردار مي شوند كه شايد خود هيچ گاه جنگي را تجربه نكنند، اما اين توانايي را پيدا مي كنندكه واقعيت و پديده اي به نام آتش جنگ را كه همواره در نقاطي از زمين فروزان است و انسان هايي را به خاكستر مي نشاند بهتر درك كنند و با قربانيان آن احساس نزديكي بيشتري كنند.
بعد حماسي زندگي سربازان و رزمندگان و ياسرداران و يا پهلوانان مي تواند در پرورش حس ميهن دوستي و احساس افتخار و سربلندي كودكان و نوجوانان و قدرداني از سرزمين و تاريخ فرهنگي كه فردا ميراث داران و نگهبانان وآن خواهند بود نقش به سزايي داشته باشند. البته به شرط آنكه چنين آثاري مخملين و حرير گونه توليد شود كه مناسب با ظرفيت و تجربه كودكان و نوجوانان باشد و از جمله خشونت باري، ترسناكي، سياه نمايي، چرك نگاري، حوادث تلخ و آنچه روحيه اين قشر از مخاطبان را دچار انقباض بي مورد مي كند، پرهيز شود. جنگ تحميلي عليه ايران براي مردم ما تداعي كننده، جنگ ميان حق و باطل بود.
بسيج مردمي كه به صورتي گسترده و بي مانند به مقاومت و دفاع در مقابل دشمني پرداخت كه نزديك به 50 كشور جهان به او كمك مي كردند، ريشه در باورهاي حسيني و عاشورايي و نهضت هاي شهادت طلبانه داشت. بي ترديد بدون چنين پيش زمينه ها و پشتوانه هاي ديني و فرهنگي نه مقاومتي تعيين كننده شكل مي گرفت و نه قبل از آن انقلابي به وقوع مي پيوست. پيروزي جوانان حزب الله لبنان در مقابل سپاه مغرور و شيطاني اسراييل نيز همين گونه است. اين فرهنگ كه يكي از تجلي هاي آن پايداري در برابر متجاوز و استكبار است و دفاع مقدس را معنا مي دهد بايد در غالب آثار هنري به مردم جهان شناسانده شود و از جمله كساني كه بايد از آن بهره ببرند جوانان، كودكان و نوجوانان و كودكان هستند.
پايداري كنوني دولت مردان ما در برابر سلطه استكبار جهاني به پشتوانه حضور مردم در صحنه است و حضور مردم به پشتوانه فرهنگ و آيين پايداري آنهاست. اين ارزش بي مانند بايد مرتب در حال رشد و زايش باشد و يكي از مهم ترين راه ها ادبيات و هنر در تمامي اشكال و براي تمامي مخاطبان است.
(شاهد انديشه
فصلنامه فرهنگي و پژوهشي
نشريه تخصصي معاونت پژوهش و ارتباطات فرهنگي)
نام:
ایمیل:
* نظر:
مطالب برگزیده استان ها
عکس
تازه های نشر
اخبار برگزیده